Co to jest impressum?

Jak poprawnie napisać impressum na potrzeby działalności gospodarczej w Niemczech?

Jeśli strona internetowa (sklep internetowy) zawiera treści w języku niemieckim lub umożliwia zakup online w języku niemieckim, to strona taka zgodnie z przeznaczeniem oddziałuje w Niemczech. Zgodnie z przepisami naruszenie prawa znaków towarowych na stronie internetowej ma miejsce tam, gdzie strony internetowe mają oddziaływać zgodnie z ich przeznaczeniem. Dlatego też wobec takich stron stosuje się niemieckie prawo ochrony konkurencji.

A zatem także polskie sklepy internetowe prowadzące sprzedaż na rynek niemiecki mają obowiązek zachowywać się zgodnie z niemieckim prawem ochrony konkurencji.

Podstawowym warunkiem prawnym jaki musi spełniać niemiecki sklep internetowy jest umieszczenie Impressum.

Impressum to dokument zawierający identyfikację usługodawcy. Pojęcie “impressum” pochodzi z prawa prasowego, przyjęło się jednak na stronach internetowych spoza dziedziny prasy, np. w sklepach internetowych, stronach www firm lub stronach półprywatnych.
Podstawą obowiązku umieszczenia danych sprzedawcy jest § 5 niemieckiej ustawy o mediach telekomunikacyjnych (Telemediengesetz – TMG) oraz § 55 umowy państwowej dotyczącej działalności nadawczej (Rundfunkstaatsvertrag – RStV). Obowiązek zastosowania impressum wynika z konieczności poinformowania użytkownika strony, z kim ma do czynienia. Ponadto
wymagane jest podanie adresu, na który – w razie ewentualnego dochodzenia roszczeń prawnych przeciwko operatorowi strony przed sądem – możliwe będzie wysłanie wezwania sądowego.

Komu potrzebne jest impressum?

Zasadniczo, w myśl § 5 TMG, wszystkie „usługi online świadczone w ramach działalności gospodarczej” wymagają zamieszczenia impressum. W przypadku TMG jest więc istotne, czy treści, towary lub usługi na stronie są zwykle oferowane za wynagrodzeniem. Dotyczy to więc w pierwszym rzędzie wszelakich operatorów stron, którzy oferują na nich produkty (sklepy internetowe) lub usługi (hosting, wypożyczanie oprogramowania).
Postanowienia § 55 RStV uzależniają natomiast obowiązek stworzenia impressum od treści witryny. Impressum jest więc wymagane dla osób (regularnie) udostępniających online treści dziennikarsko-redakcyjne, które mogą wpływać na kształtowanie się opinii. Co kryje się pod tym w praktyce, trudno określić. Czy blogerów traktować należy jako oferentów regularnych treści dziennikarskich? Jeśli tak, to czy dotyczy to wszystkich blogerów, czy też tylko tych dobrych? A co począć ze stronami zajmującymi się różnego typu banalnymi sprawami i kto ma
oceniać, czy treści są banalne, czy też osiągnęły poziom tekstu „wartościowego“ dziennikarsko? Wszystkie te kwestie nie zyskały jeszcze ostatecznego sądowego rozstrzygnięcia.

Zasadniczo zaleca się wszystkim operatorom stron, by umieszczali na nich impressum, jeśli nie są one używane w celach wyłącznie prywatnych.

Co jest treścią impressum?

Jeżeli strona podlega obowiązkowi oznaczenia wg § 5 TMG oraz § 55 RStV, to wymagane jest, by znalazły się na niej informacje wykazane poniżej.
Należy tu również zaznaczyć, że na każdej stronie sklepu internetowego musi znajdować się wyraźny link odsyłający do impressum.

Prawo niemieckie wymaga zamieszczenia w impressum następujących danych:

a) Nazwisko i nazwa podmiotu prowadzącego sklep internetowy oraz adres dla doręczeń

Nazwę i adres należy podać wg § 5 ust. 1 pkt. 1 TMG:
„nazwa oraz adres siedziby, u osób prawnych dodatkowo formę prawną, osobę upoważnioną do reprezentacji oraz – jeśli podaje się informacje dotyczące kapitału spółki – wysokość kapitału podstawowego lub zakładowego wraz z łączną kwotą należnych udziałów, jeżeli nie wszystkie należne udziały zostały wpłacone.“

Ogólne zasady podawania informacji:

• w przypadku osób co najmniej jedno imię w pełnej formie oraz nazwisko;
• w przypadku osób prawnych (np. spółek z o.o., akcyjnych) oraz spółek osobowych, posiadających zdolność do nabywania praw i zaciągania zobowiązań (np. s. cywilne, s. jawne) – nazwa
  przedsiębiorstwa, forma prawna oraz co najmniej jedno imię w pełnej formie wraz z nazwiskiem osoby uprawnionej do reprezentacji;
• ulica, numer domu, kod pocztowy oraz miejscowość. U osób prawnych lub zrównanych z nimi w prawach spółek osobowych – siedzibę.
• podanie skrytki pocztowej nie jest wystarczające, ponieważnie stanowi ona adresu dla doręczeń.

b) Forma prawna

Zgodnie z powyższym w odniesieniu do osób prawnych niezbędne jest określenie formy prawnej, zgodnie z § 5 ust. 1 pkt. 1 TMG. Formę określają dodatki do nazwy typu „z o.o.” lub „S.A.”.
Nowością jest tu, że również niemieckie spółki prawa cywilnego (GbR) muszą zamieścić odnośnik dotyczący formy prawnej. Również instytucje, korporacje lub fundacje publicznoprawne muszą od teraz określić w impressum swoją formę prawną.
Powstaje tu pytanie, czy powszechne skróty formy prawnej typu „z o. o. ” będzie wystarczające dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Kwestia ta nie została jeszcze ostatecznie rozstrzygnięta.

c) Kapitał spółki

Zgodnie z § 5 ust. 1 pkt. 1 TMG należy podać informacje dotyczące kapitału spółki, wysokość kapitału podstawowego lub zakładowego. Nie chodzi tu o informację obligatoryjną, tzn. nie ma ogólnego obowiązku zamieszczania danych dotyczących wysokości kapitału podstawowego czy zakładowego. Jeśli jednak informacje dotyczące kapitału spółki zostaną umieszczone na stronie, to muszą być one poprawne. Zapewnia to ochronę przed wprowadzaniem konsumenta w błąd. Jeśli więc w ogólnym opisie działalności, w jakimkolwiek miejscu na stronie firmy, zamieszczą Państwo dane związane z kapitałem spółki, to konieczne stanie się wówczas wykazanie kapitału podstawowego i zakładowego również w impressum. Jeśli na kapitał nie zostały wpłacone wszystkie
należne udziały pieniężne, należy również podać kwotę brakujących udziałów.

d) Numer telefonu lub elektroniczny formularz kontaktowy z krótkim czasem odpowiedzi oraz adres email

§ 5 ust. 1 pkt. 2 TMG stanowi tu dosłownie, iż niezbędne są:
„dane umożliwiające szybki kontakt drogą elektroniczną oraz bezpośrednią komunikację, włączając adres poczty elektronicznej.”
Zgodnie z powyższym konieczne jest określenie:

• adresu email (wymagany wg § 5 pkt. 2 TMG)
• numeru telefonu / faksu (ten drugi – o ile jest)

Jednak ETS w wyroku z dnia 16.10.2008 (sygn. akt C-298/07), po przedłożeniu sporu wyższej instancji przez Federalny Trybunał Sprawiedliwości, zadecydował, że podanie numeru telefonu
w impressum strony internetowej nie jest obligatoryjne. Operator witryny oprócz adresu email (którego podanie jest obligatoryjne) musi jednak zapewnić informację o innym sposobie szybkiego kontaktu. Jako inny sposób komunikacji poza adresem email wystarcza wedle ETS dodatkowa maska z formularzem, o ile umożliwi ona otrzymanie odpowiedzi w ciągu 60 minut. Ponadto w przypadku, gdy użytkownik strony po nawiązaniu pierwszego kontaktu drogą elektroniczną utraci dostęp do internetu i zapyta o inną możliwość kontaktu, to operator strony internetowej zobowiązany jest do zaoferowania mu takiej metody komunikacji, która umożliwia skuteczne nawiązanie kontaktu (offline!). Jest nią wówczas numer telefonu.

Całkowita rezygnacja z numeru telefonu w impressum jest więc z reguły możliwa, jeżeli strona będzie miała formularz kontaktowy umożliwiający wysłanie zapytania i uzyskanie odpowiedzi w ciągu 60 minut. Jeśli zaś użytkownik nie będzie w stanie skontaktować się z operatorem witryny drogą online (np. będzie na urlopie) i poprosi o możliwość bezpośredniego kontaktu, operator musi mu zaoferować dogodną możliwość komunikacji. Czyli swój numer telefonu. Dlatego też przede wszystkim przedsiębiorcom zaleca się, by zawsze dodatkowo podawali w impressum swój numer telefonu. Dzięki temu będą zabezpieczeni od strony prawnej. Ponadto podanie numeru telefonu sprawia, iż obsługa klienta zyskuje na powadze, co jest niezwykle ważne w działalności gospodarczej.

e) Dane dotyczące urzędu nadzoru

§ 5 ust. 1 pkt. 3 TMG stanowi:
„jeżeli usługi oferowane lub świadczone są w ramach działalności, której prowadzenie wymaga urzędowego zezwolenia, konieczne jest zamieszczenia danych właściwego urzędu”
Dotyczy to np. firm ochroniarskich, maklerów oraz właścicieli hal z automatami do gry.
Jeżeli firma została wpisana do publicznego rejestru (np. niemiecki rejestr handlowy, rejestr stowarzyszeń, partnerstwa lub spółdzielni) należy podać miejscowość rejestru oraz numer wpisu
(np. Sąd Okręgowy Monachium; HRB 1234), por. tu § 5 ust. 1 pkt. 4 TMG.

W przypadku gdy dany jest wpis w rejestrze handlowym, konieczne staje się również podanie numeru rejestru handlowego oraz określenie właściwego sądu rejestracyjnego. To samo dotyczy wpisów w rejestrze stowarzyszeń, partnerstwa lub spółdzielni.
Jeżeli spółka akcyjna, spółka komandytowo-akcyjna oraz spółka z ograniczoną odpowiedzialnością znajduje się w likwidacji lub są rozwiązywane, wymaga się zamieszczenia stosownej informacji
(por. § 5 ust. 1 pkt. 7 TMG).
Również w przypadku usługodawców zarejestrowanych w Polsce, którzy prowadzą działalność na rynku niemieckim, muszą przestrzegać owej zasady przejrzystości. Dlatego też muszą oni, zamiast niemieckiego rejestru handlowego i numeru wpisu w nim, podać zagraniczny rejestr spółek oraz numer wpisu, pod którym zarejestrowano polską spółkę.

f) Numer Identyfikacji Podatkowej płatników VAT

W przypadku, jeżeli posiadają Państwo numer identyfikacji podatkowej VAT zgodnie z § 27 niem. ustawy o podatku VAT, należy podać ów numer.

NOWOŚĆ: Konieczne jest również podanie numeru identyfikacji gospodarczej, o ile firma posiada taki numer zgodnie z § 139c niem. ordynacji podatkowej.
Uwaga: Nie ma obowiązku zamieszczania w impressum zwykłego numeru podatkowego.

g) Kwestie szczególne dotyczące małych przedsiębiorców

Mali przedsiębiorcy nie posiadają numeru VAT. Dlatego też nie są zobowiązani do jego podania. Pojawia się tu jednak inny problem, który nie polega na rozważaniu, co podać zamiast tego numeru w impressum, ale dotyczy kwestii o wiele ważniejszej, mianowicie wysokości ceny.
§ 1 ust. 2 PAngV stanowi bowiem, iż każdy przedsiębiorca zobowiązany jest do podania informacji, że ceny zawierają podatek VAT. Izba Przemysłowo-Handlowa IHK Berlin doradza, by w związku z tym zrezygnować z przypisu „zawiera VAT” i zamiast tego uzgodniła z Centralą Ochrony Konkurencji następujące sformułowania:

„Wszystkie podane tu ceny są cenami ostatecznymi, wliczając koszty dostawy/wysyłki. Jako mały przedsiębiorca zgodnie z § 19 UStG nie naliczamy podatku VAT, stąd podatek ten nie został tu wykazany.” Ów czytelnie umieszczony przypis powinien znajdować się bezpośrednio w pobliżu ceny. Nie wystarczy, by wskazówka ta znajdowała się tylko w impressum lub w Ogólnych Warunkach Handlowych!

h) Dane związane ze specyfiką zawodu

Zawody regulowane typu lekarz, aptekarz, adwokat itp. wymagają oczywiście podania dodatkowych informacji: oficjalnego tytułu zawodowego oraz podstawy prawnej do wykonywania danego zawodu (np. właściwej izby adwokackiej)

• ustawowy tytuł zawodowy oraz kraj, w którym nadano ów tytuł,
• określenie podstaw prawnych w zakresie wykonywania zawodu oraz dostępu do nich.

Kwestie te reguluje § 5 ust. 1 pkt. 5 TMG. Jeżeli podlegają Państwo pod ten paragraf, konieczne jest odczytanie go w sposób dosłowny. W razie potrzeby właściwa izba zawodowa udzieli wskazówek co do tworzenia impressum, które odpowiadać będzie wymogom wykonywanego zawodu.

i) Dane w ofertach z elementami dziennikarsko-redakcyjnymi

Oferenci w zakresie mediów telekomunikacyjnych zawierających treści z elementami dziennikarsko-redakcyjnymi, w których całkowicie lub fragmentarycznie powiela się słowne lub graficzne treści periodycznych dzieł drukowanych, muszą zgodnie z § 55 ust. 2 RStV podać dodatkowo nazwisko, imię oraz adres osoby odpowiedzialnej.

Jeżeli wymienionych zostaje kilka osób, należy zaznaczyć, za jaką część usług odpowiedzialna jest dana osoba. Jako podmiot odpowiedzialny wymienić można wyłącznie osobę:

• mającą stałe miejsce zamieszkania w kraju,
• która nie utraciła na mocy wyroku sądowego zdolności do obejmowania oficjalnych stanowisk,
• w pełni zdolną do czynności prawnych z nieograniczoną zdolnością do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej.