Barrierefreiheitsstärkungsgesetz w Niemczech – co się zmieni w 2025?

Od 28. czerwca 2025 r. wchodzi w Niemczech w życie nowa ustawa, tzw. Barrierefreiheitsstärkungsgesetz (BFSG), która dotyczy kwestii dostępności stron internetowych, sklepów oraz aplikacji dla osób z niepełnosprawnościami. Wcześniej ta ustawa dotyczyła głównie instytucji publicznych, od 2025 r. będzie dotyczyła również przedsiębiorstw.

Dostępność cyfrowa dla osób niepełnosprawnych w kontekście nowych przepisów. Ustawa Barrierefreiheitsstärkungsgesetz wynika z implementacji europejskiej dyrektywy o wymogach dostępności produktów i usług (European Accessibility Act, EAA). Ustawą zostanie objętych wiele firm i przedsiębiorstw, oferujących swoje produkty i usługi online. Ustawa ma na celu umożliwienie równoprawnego dostępu do produktów, usług oraz przestrzeni publicznych dla osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami.

BFSG – co to oznacza w praktyce?

Celem Barrierefreiheitsstärkungsgesetz jest zapewnienie jak produktów i usług cyfrowych jak najszerszej grupie osób. Przede wszystkim tych, borykających się z różnymi niepełnosprawnościami, dla których korzystanie ze stron i sklepów internetowych w obecnej formie może stanowić barierę nie do pokonania. Ustawa będzie obowiązywała nie tylko w Niemczech, ale i we wszystkich krajach Unii Europejskiej, które zobligowane są do jej wdrożenia. Wszelkie wymagania informacyjne i techniczne będą ujednolicone w całej UE.

Producenci i dostawcy produktów i usług oferowanych online w UE mają więc kilka miesięcy na wdrożenie zmian na swoich platformach. Dotyczy to następujących usług:

• usług telekomunikacyjnych
• komunikatorów internetowych
• transportu (np. bilety, systemy informacji pasażerskiej)
• terminali płatniczych, w tym bankomatów
• usług bankowych
• e-commerce

Ustawa o wzmocnieniu dostępności dotyczy oczywiście również całego szeregu produktów, w tym:

• oprogramowań
• e-booków, czytników
• komputerów, laptopów, smartfonów, tabletów
• telewizorów, dekoderów
• Sprzęt umożliwiający dostęp do usług internetowych
• urządzeń GPS
• automatów płatniczych

Ustawa BFSG wprowadza obowiązek spełnienia tych wymogów dla nowych produktów i usług cyfrowych wprowadzanych na rynek po 28. czerwca 2025 roku. Celem jest zwiększenie dostępności produktów dla wszystkich grup społecznych, zwłaszcza osób z niepełnosprawnością wzrokową, słuchową i ruchową.

BFSG – wyjątki

Ustawa BFSG (Barrierefreiheitsstärkungsgesetz) zawiera oczywiście pewne wyjątki.

1. Wyjątek dla mikroprzedsiębiorstw – firmy zatrudniające mniej niż 10 pracowników oraz osiągające roczny obrót lub bilans roczny nieprzekraczający 2 milionów euro są zwolnione z obowiązków ustawy w odniesieniu do świadczonych przez siebie usług. Jednakże, jeśli oferują produkty objęte zakresem BFSG, muszą dostosować je do wymagań dostępności​
2. Nieproporcjonalne obciążenie – jeżeli dostosowanie produktu lub usługi do wymagań dostępności wiązałoby się z nieproporcjonalnym obciążeniem (np. wysokimi kosztami) lub wymagałoby fundamentalnej zmiany charakteru produktu/usługi, przedsiębiorstwa mogą ubiegać się o zwolnienie
3. Produkty i usługi wprowadzone przed 2025 rokiem – ustawa dotyczy produktów i usług wprowadzanych na rynek po 28. czerwca 2025 roku. Starsze produkty nie muszą być dostosowywane do nowych wymogów, chyba że są one znacząco aktualizowane.
4. Sytuacje wyjątkowe i bezpieczeństwo – w przypadku, gdy dostosowanie produktu lub usługi do wymogów dostępności mogłoby zagrozić bezpieczeństwu użytkownika lub integralności systemu (np. w urządzeniach medycznych), możliwe są odstępstwa.
5. Produkty i usługi przeznaczone dla wąskiej grupy odbiorców – jeśli produkt lub usługa jest zaprojektowana specjalnie dla grupy, która nie wymaga uwzględnienia zasad dostępności (np. sprzęt specjalistyczny w przemyśle), może nie podlegać wymogom.
6. Sektory regulowane innymi przepisami – w niektórych przypadkach, jeśli produkty lub usługi podlegają bardziej szczegółowym przepisom branżowym dotyczącym dostępności (np. w transporcie publicznym), te przepisy mogą mieć pierwszeństwo przed BFSG.

Internet bez barier

Wprowadzenie ustawy takiej jak Barrierefreiheitsstärkungsgesetz ma przede wszystkim na celu stworzenie bardziej sprawiedliwego i dostępnego społeczeństwa. Chodzi o to, aby osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności mogły w pełni uczestniczyć w życiu codziennym. Aby mogły korzystać z technologii, produktów i usług na równi z innymi. Dzięki tej ustawie znika wiele barier, które wcześniej utrudniały lub wręcz uniemożliwiały dostęp do podstawowych usług. Przykładem jest np. korzystanie z bankomatu, zrobienie zakupów online, czy poruszanie się komunikacją miejską.

To nie tylko kwestia ułatwienia życia, ale także wzmocnienia ich niezależności i możliwości samodzielnego działania. Dla przedsiębiorstw i instytucji wprowadzenie takich przepisów jest impulsem do większej innowacyjności i odpowiedzialności społecznej, co z kolei przyczynia się do budowania bardziej inkluzyjnego rynku. To także odpowiedź na zmieniające się potrzeby społeczeństwa, które staje się coraz bardziej świadome znaczenia dostępności.

Ustawa odzwierciedla również zobowiązania wynikające z praw człowieka, jak prawo do równego traktowania i integracji. Dlatego wprowadzenie takich regulacji ma wymiar nie tylko praktyczny, ale i moralny. Jest to krok w stronę społeczeństwa, w którym nikt nie czuje się wykluczony z powodu swoich ograniczeń.

Dostępność platform internetowych – głównie dla sektora B2C

W kontekście BFSG (Barrierefreiheitsstärkungsgesetz), które wchodzi w życie w 2025 roku, przepisy dotyczą zarówno sektora B2C, jak i w pewnym stopniu B2B. O ile głównym celem ustawy jest zapewnienie dostępności produktów i usług dla konsumentów końcowych (B2C), to obowiązki dotyczą również firm działających w modelu B2B, jeśli ich produkty lub usługi są ostatecznie przeznaczone dla konsumentów.

Przykładowo, firmy produkujące urządzenia lub oferujące usługi, które są wykorzystywane przez inne przedsiębiorstwa, ale docelowo trafiają do konsumentów (np. sprzęt komputerowy, aplikacje, e-commerce), muszą spełniać wymogi dostępności. Obejmuje to aspekty takie jak kompatybilność z technologiami wspomagającymi, dostępność stron internetowych, czytelność informacji i łatwość obsługi przez osoby z niepełnosprawnościami. Zasada ta dotyczy także przypadków, gdy firmy z sektora B2B wspierają firmy B2C w dostarczaniu dostępnych produktów lub usług (np. platformy e-commerce)​. Aby tego uniknąć, należy wyraźnie zaznaczyć, że dana usługa, czy produkt jest kierowana tylko i wyłącznie do firm, a konsumenci prywatni nie mogą z nich skorzystać.

BFSG w e-commerce

W kontekście ustawy Barrierefreiheitsstärkungsgesetz (BFSG), przedsiębiorcy z sektora ecommerce mają określone obowiązki dotyczące dostępności swoich produktów i usług, aby spełniały wymagania dla osób z niepełnosprawnościami. Poniżej prezentujemy listę kluczowych obowiązków dla przedsiębiorców z sektora e-commerce

Dostępność stron internetowych i aplikacji mobilnych

Sklepy internetowe muszą zapewnić, że ich strony internetowe i aplikacje mobilne będą dostępne dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Przykładowo, oznacza to konieczność dostosowania treści do urządzeń wspomagających, takich jak czytniki ekranu dla osób niewidomych czy opcje zmiany rozmiaru czcionki. Wymaga to m.in. zapewnienia odpowiedniego kontrastu, używania języka dostępnego oraz umożliwienia pełnej obsługi strony za pomocą klawiatury.

Informowanie o dostępności

Przedsiębiorcy muszą informować użytkowników o dostępności swoich usług. To oznacza, że na stronach e-commerce i w regulaminach muszą znaleźć się informacje o dostępnych opcjach, które wspierają osoby z niepełnosprawnościami. Dodatkowo, muszą wskazać, w jaki sposób klienci mogą uzyskać pomoc w przypadku trudności w korzystaniu z serwisu

Dostosowanie procesów zakupowych

Sklepy internetowe muszą zadbać o to, by proces zakupowy, w tym formularze, koszyk zakupowy oraz metody płatności, były dostępne i łatwe w obsłudze przez osoby z niepełnosprawnościami. Ważne jest, by na przykład formularze były czytelne, a użytkownicy mogli łatwo nawigować po stronie bez konieczności używania myszy.

Zgodność z technologiami wspomagającymi

Produkty oferowane w sklepach internetowych (np. sprzęt komputerowy, urządzenia mobilne) muszą być zgodne z normami dostępności, co oznacza, że muszą działać z technologiami wspomagającymi, takimi jak np. programy do czytania ekranu lub inne narzędzia ułatwiające życie osobom z niepełnosprawnościami.

Obowiązek przystosowania treści multimedialnych

Jeśli na stronie internetowej znajdują się treści multimedialne, takie jak filmy, zdjęcia czy infografiki, przedsiębiorcy muszą zapewnić ich dostępność. Oznacza to, że filmy muszą mieć napisy, a obrazy powinny zawierać alternatywne opisy (tzw. „alt text”), które są czytelne dla osób niewidomych.

Dostosowanie usług online

Usługi, takie jak obsługa klienta przez chatbota, formularze kontaktowe, czy inne interaktywne funkcje, również muszą być dostępne. Może to wymagać implementacji opcji dostosowanych do osób z ograniczeniami sensorycznymi lub ruchowymi.

Platformy sprzedażowe

Ustawa BFSG obejmuje również platformy internetowe, takie jak eBay czy Amazon, które muszą być zgodne z wymogami dotyczącymi dostępności usług w handlu elektronicznym. Jeśli operator takiej platformy nie zadba o jej dostępność, odpowiedzialność za to może spoczywać również na sprzedawcy, który wystawia swoje produkty na tej platformie. Dotyczy to zwłaszcza przypadków, gdy sprzedawca był świadomy tych obowiązków.

Firmy trzecie

Przy integracji narzędzi zewnętrznych na stronie internetowej, firmy oraz przedsiębiorcy prowadzący własną działalność muszą pamiętać, że te narzędzia nie mogą wpływać na obniżenie dostępności witryny, jeśli podlega ona ustawie Barrierefreiheitsstärkungsgesetz. Odpowiedzialność za dostępność strony spoczywa na operatorze, nawet jeśli używane narzędzia pochodzą od firm trzecich. To operator decyduje, czy dane narzędzie będzie wdrożone, mając na uwadze wymagania dotyczące dostępności.

Kary i ostrzeżenia za niedostosowanie do wymogów BFSG

W Niemczech przedsiębiorcy, którzy nie dostosują swoich produktów i usług do wymogów dotyczących dostępności, mogą zostać ukarani grzywnami. Wysokość tych kar może wynieść nawet do 100 000 euro, w zależności od powagi wykroczenia lub liczby powtórzeń danego naruszenia. Będzie to losowo sprawdzane przez poszczególne bundeslandy przy pomocy Federalnego Instytutu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy.
Dodatkowo, firma może zostać zobowiązana do podjęcia działań naprawczych oraz poinformowania odpowiednich służb nadzorczych o naruszeniu​. Ważne jest, aby wszystkie digitalne oferty, w tym strony internetowe, były dostosowane do standardów WCAG 2.1, co obejmuje dostępność treści, nawigacji oraz interakcji na stronach internetowych​.

Jeśli konsumenci stwierdzą, że nowe normy dostępności nie zostały prawidłowo wdrożone, mają prawo zgłosić swoje zastrzeżenia i domagać się interwencji. Mogą zwrócić się do odpowiednich organów nadzoru rynku w swoim regionie, które mają obowiązek podjąć działania. W przypadku braku reakcji, konsumenci mogą wystąpić do sądów administracyjnych. Istnieje również możliwość reprezentowania ich przez organizacje uprawnione do składania skarg zbiorowych. Takie organizacje, podobnie jak inne upoważnione instytucje, mają prawo podejmować działania w imieniu konsumentów. Za niewłaściwe wdrożenie grożą kary finansowe, a w ekstremalnych przypadkach – całkowity zakaz oferowania produktów lub usług. Naruszenia BFSG mogą także prowadzić do uznania ich za przypadki nieuczciwej konkurencji, co może skutkować ostrzeżeniami lub innymi sankcjami​.

Podsumowanie

Ustawa Barrierefreiheitsstärkungsgesetz (BFSG) obowiązująca w Niemczech od 28. czerwca 2025 roku ma na celu poprawę dostępności produktów, usług i platform internetowych dla osób z niepełnosprawnościami. Obejmuje ona szeroki zakres działalności, w tym sprzedaż produktów (takich jak urządzenia elektroniczne), usługi online (np. bankowość internetowa) oraz platformy e-commerce, takie jak eBay czy Amazon. Operatorzy tych platform są zobowiązani do zapewnienia, że ich strony i aplikacje są zgodne z wymogami dostępności, a odpowiedzialność za ewentualne naruszenia może spoczywać także na sprzedawcach.

BFSG wprowadza również surowe kary za niewdrożenie odpowiednich standardów dostępności, w tym grzywny do 100 000 euro oraz możliwość zakazu udostępniania produktów lub usług, które nie spełniają norm. Naruszenia mogą być traktowane również jako przypadki nieuczciwej konkurencji, co może prowadzić do ostrzeżeń i innych sankcji. Ponadto, konsumenci mogą składać skargi do organów nadzorczych, a organizacje mają prawo do składania skarg zbiorowych w przypadku naruszenia ich praw.

Ustawa ma na celu uczynienie rynku internetowego i cyfrowych usług bardziej dostępnymi dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich ograniczeń fizycznych czy sensorycznych, i obejmuje szeroką gamę podmiotów działających w sektorze cyfrowym. Jeśli chcesz mieć pewność, że Twoje produkty i usługi cyfrowe były poprawnie dostosowane do wymogów ustawy, skontaktuj się z odpowiednim prawnikiem od e-commerce. Jeśli potrzebujesz pomocy w tym zakresie, zachęcamy do kontaktu.