Widerrufsrecht – prawo do odstąpienia od umowy

Prowadzisz sklep internetowy i sprzedajesz swoje produkty na Niemcy? Musisz wiedzieć, że dokonując sprzedaży i realizując dostawę na rynku niemieckim, powinnaś/powinieneś stosować się do określonych przepisów prawa niemieckiego. Zgodnie z nimi konsumentowi przysługuje prawo do odstąpienia od umowy w terminie 14 dni od otrzymania zamówienia. Co więcej konsument nie musi podawać przyczyny odstąpienia od umowy. W artykule znajdziesz informacje na czym polega prawo do odstąpienia od umowy i jakie procedury są z tym związane.

Widerrufsrecht – co to jest?

Na początku musimy wyjaśnić sobie co oznacza słowo: Widerrufsrecht, a jest to prawo konsumenta do odstąpienia od umowy. Istotne jest to, że dotyczy ono umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Dotyczy ono głównie umów sprzedaży i świadczenia usług zawieranych przez Internet. One są obecnie najbardziej popularne, ale podobnie sprawa wygląda przy sprzedaży telefonicznej, a także sprzedaży door-to-door. Konsument ma 14 dni na złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Czas ten liczy się od dnia otrzymania towaru lub zawarcia umowy o świadczenie usług. Także w tym przypadku przedsiębiorca jest zobowiązany do poinformowania konsumenta o jego prawie do odstąpienia od umowy. Brak takiej informacji wydłuża okres odstąpienia do 12 miesięcy. Jeżeli klient decyduje się zwrócić kupiony przedmiot lub usługę, musi złożyć stosowne oświadczenie. Sprzedawca po jego otrzymaniu zobowiązany jest zwrócić kwotę zakupu.

Procedura odstąpienia od umowy w Niemczech

Cała procedura odstąpienia od umowy w Niemczech obejmuje kilka kluczowych kroków. Konsument musi je podjąć, aby skutecznie odstąpić od umowy. Przede wszystkim, kupujący musi złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy w terminie 14 dni od daty otrzymania towaru lub zawarcia umowy o świadczenie usług. Oświadczenie to może mieć formę pisemną, elektroniczną lub zostać złożone telefonicznie. Dla celów dowodowych zaleca się jednak formę pisemną lub elektroniczną np. w formie wiadomości e-mail.

Oświadczenie o odstąpieniu powinno w jasny sposób wyrażać wolę konsumenta do odstąpienia od umowy. Co więcej powinno zawierać dane identyfikacyjne, takie jak imię i nazwisko kupującego, adres, numer zamówienia oraz datę zakupu. Często sprzedawca zamieszcza na swoim sklepie formularz odstąpienia od umowy. Jeżeli taki jest, to ten właśnie formularz trzeba wypełnić i odesłać do sprzedawcy.
Po złożeniu oświadczenia, konsument powinien niezwłocznie (nie później niż w ciągu 14 dni), odesłać towar sprzedawcy na własny koszt. Czasami bywa, że sprzedawca zgodzi się pokryć te koszty. Towar powinien być zwrócony w stanie niepogorszonym. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy jego pogorszenie było konieczne do stwierdzenia charakteru, cech i funkcjonowania danej rzeczy.
Sprzedawca ma obowiązek zwrócić wszystkie płatności dokonane przez kupującego, w terminie 14 dni od otrzymania oświadczenia o odstąpieniu. Do całej kwoty wliczają się także koszty dostawy poniesione przez klienta. Wyjątkiem są w tym przypadku dodatkowe koszty wynikające z wybranego przez konsumenta sposobu dostawy. Jeżeli jest on inny niż najtańszy oferowany przez sprzedawcę wówczas nie podlega zwrotowi.

Zwrotu pieniędzy dokonuje się przy użyciu takiego samego sposobu płatności, jakiego użył kupujący dokonując zakupu. Na prośbę sprzedawcy kupujący może też zgodzić się na inny sposób zwrotu.

Obowiązki informacyjne sprzedawcy

Obowiązki informacyjne sprzedawcy są w tym przypadku bardzo szczegółowo regulowane. Wszystko po to, aby zapewnić konsumentowi pełną przejrzystość i możliwość skorzystania z przysługujących mu praw. Sprzedawca musi poinformować konsumenta o przysługującym mu prawie do odstąpienia jeszcze przed zawarciem umowy. Informacja ta powinna być przedstawiona w sposób jasny, zrozumiały i widoczny.

Treść informacji musi obejmować:

• Prawo do odstąpienia – Wyraźne oświadczenie, że konsument ma prawo odstąpić od umowy w ciągu 14 dni bez podania przyczyny.
• Okres odstąpienia – Sprzedawca musi dokładnie określić od kiedy liczy się okres w którym kupujący może skorzystać z prawa do odstąpienia odstąpienia.
• Procedurę odstąpienia – Sprzedający podaje jasną instrukcję dotyczącą sposobu złożenia oświadczenia o odstąpieniu. Powinny znaleźć się tam: dane kontaktowe, adres do zwrotu towarów. Należy też wskazać, czy kupujący ma użyć formularza odstąpienia dostarczonego przez sprzedawcę.
• Skutki odstąpienia – Powinna się także znaleźć informacja o obowiązku konsumenta do zwrotu towaru oraz zobowiązanie sprzedawcy do zwrotu płatności.

Forma przekazywania informacji musi być trwała. Oznacza to, że powinna być dostarczona na papierze lub w formie elektronicznej. Teoretycznie, tak jak wspomniałam wyżej, można zrobić to także telefonicznie, ale nie jest to zalecane. Najlepiej, aby odstąpienie miało taką formę, aby można było przechować i w razie potrzeby odtworzyć.

Konsekwencje zaniedbania obowiązku informacyjnego przez sprzedawcę są poważne. Jeśli sprzedawca nie dostarczy konsumentowi wymaganych informacji o prawie do odstąpienia, to okres odstąpienia automatycznie wydłuża się z 14 dni do 12 miesięcy. Ponadto, brak informacji może skutkować karami administracyjnymi i wpłynąć negatywnie na reputację sprzedawcy.

Widerrufsrecht – kto ponosi koszt zwrotu towaru?

W przypadku odstąpienia od umowy (Widerrufsrecht) w Niemczech, kwestia ponoszenia kosztów zwrotu towaru jest określona przepisami prawa konsumenckiego. Zgodnie z tymi przepisami, koszty zwrotu towaru z reguły ponosi kupujący. Sprzedawca też może zgodzić się je pokryć i informuje o tym kupującego. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy w momencie zawarcia umowy sprzedawca nie poinformował konsumenta o tym, że będzie musiał ponieść te koszty.
Jest to jedna z istotnych zasad, które mają zapewnić równowagę między interesami konsumentów, a przedsiębiorców. W praktyce oznacza to, że jeśli kupujący zdecyduje się na odstąpienie od umowy, będzie zobowiązany do pokrycia kosztów zwrotu towaru. No chyba że sprzedawca wcześniej zgodził się na pokrycie tych kosztów.
Jednakże, jeśli sprzedawca nie poinformował konsumenta o obowiązku poniesienia kosztów zwrotu, a konsument dokona odstąpienia od umowy, to sprzedawca musi zwrócić konsumentowi wszystkie poniesione przez niego koszty, w tym również koszty zwrotu towaru. Dlatego też, jeśli jesteś sprzedawcą zadbaj o to, aby na Twojej stronie znalazły się niezbędne informacje.
Warto również pamiętać, że w sytuacji, gdy sprzedawca dostarczył towar wadliwy lub niezgodny z umową, to koszty zwrotu towaru zwykle ponosi sprzedawca. Jednak w przypadku odstąpienia od umowy z innych przyczyn niż wada towaru, zazwyczaj koszty zwrotu towaru spoczywają na kupującym.

Ochrona danych osobowych, a odstąpienie od umowy

Ochrona danych osobowych odgrywa istotną rolę w Niemczech i jest ściśle regulowana i nadzorowana. W kontekście prawa do odstąpienia od umowy zwłaszcza. Szczególnie w przypadku sklepów internetowych i firm działających w przestrzeni online. Zgodnie z niemieckim prawem o ochronie danych osobowych, zarówno konsument, jak i sprzedawca mają określone prawa i obowiązki.
Konsument ma prawo do ochrony swoich danych osobowych. Dotyczy to danych przekazywanych podczas dokonywania zakupu, a także w procesie odstąpienia od umowy.
Konsument powinien być poinformowany przez sprzedawcę o tym, w jaki sposób będą przetwarzane jego dane osobowe. Należy podać informację w jakim celu, zakresie będa przetwarzane oraz jaka jest ku temu podstawa prawna. W momencie odstąpienia od umowy, konsument ma prawo do żądania usunięcia swoich danych osobowych z systemów sprzedawcy. Chyba że istnieje inna podstawa prawna do ich dalszego przetwarzania.

Sprzedawca ma natomiast obowiązek zapewnić odpowiedni poziom ochrony danych osobowych konsumenta. Musi też przestrzegać obowiązujących przepisów dotyczących ochrony danych, takich jak ogólne rozporządzenie o ochronie danych (GDPR) oraz niemiecka ustawa o ochronie danych osobowych (BDSG).
Podczas procesu odstąpienia od umowy, sprzedawca musi zapewnić, że dane osobowe konsumenta są odpowiednio chronione i nie są wykorzystywane w sposób niezgodny z jego wolą.
Sprzedawca ma również obowiązek usunąć dane osobowe konsumenta z systemów i baz danych po odstąpieniu od umowy. Czasem istnieje jednak inna podstawa prawna do ich przetwarzania, na przykład w celu rozpatrzenia ewentualnych reklamacji lub wypełnienia innych obowiązków prawnych.

Zobacz też: „DATENSCHUTZ – GRUNDVERORDNUNG – DSGVO – kwestia RODO w Niemczech”

Klient deklaruje Widerrufsrecht – co zrobić?

Gdy właściciel sklepu online sprzedającego swoje produkty na terenie Niemiec otrzyma od klienta deklarację odstąpienia od umowy, powinien niezwłocznie potwierdzić jej otrzymanie. Następnie należy poinformować klienta o dalszych krokach. Klient zwraca towar w ciągu 14 dni od momentu zgłoszenia odstąpienia. Właściciel sklepu powinien także przygotować się na zwrot wszystkich dokonanych przez klienta płatności, w tym kosztów dostawy, najpóźniej w ciągu 14 dni od otrzymania zwracanego towaru lub dowodu jego wysłania przez klienta.

Ważne jest, aby właściciel sklepu posiadał odpowiednie procedury logistyczne i administracyjne. Pozwolą one na sprawną obsługę zwrotów i zapewnienie terminowych zwrotów płatności, co nie tylko jest zgodne z niemieckim prawem, ale również buduje zaufanie i pozytywną reputację wśród klientów.

Co jeśli klient nie zwróci towaru w ciągu 14 dni?

Jeśli klient zgłosi chęć zwrotu przedmiotu, ale nie odeśle go do sprzedającego w ciągu 14 dni, istnieje kilka możliwych scenariuszy. Mogą one zależeć od polityki zwrotów sprzedawcy oraz przepisów prawa niemieckiego konsumenckiego.

Sprzedawca może zastosować swoją politykę zwrotów i zdecydować, czy zaakceptować zwrot po upływie 14-dni od zgłoszenia chęci zwrotu zakupionego przedmiotu. Niektórzy sprzedawcy są bardzo elastyczni w tej kwestii i godzą się na przyjęcie zwrotu nawet po terminie. Sprzedawca może zdecydować, czy zaakceptować zwrot po upływie ustalonego terminu.

Prawo do odstąpienia od umowy w Niemczech – wyjątki i szczególne warunki

Prawo do odstąpienia od umowy w Niemczech szeroko chroni praw konsumentów. Jednak w pewnych określonych przypadkach nie mogą oni z niego korzystać. Wyjątki te obejmują między innymi produkty szybko psujące się, takie jak żywność czy kwiaty. Te artykuły ze względu na swoją naturę nie mogą być zwrócone po otwarciu. Prawo to nie obowiązuje również w przypadku produktów wykonanych według specyfikacji konsumenta. Chodzi tutaj o produkty personalizowane lub dostosowane do indywidualnych potrzeb zgodnie z informacją od konsumenta. Zaliczyć możemy do nich np. meble na wymiar, czy odzież szytą na zamówienie.

Dodatkowo, jeśli usługa została w pełni wykonana za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu odstąpienia, konsument traci prawo do odstąpienia od umowy. Przykładem może być sytuacja, w której konsument zamówił usługę natychmiastowego remontu mieszkania i wyraził zgodę na jej pełne wykonanie w ciągu kilku dni. Te wyjątki mają na celu ochronę przedsiębiorców przed stratami i komplikacjami związanymi z niemożliwością dalszej sprzedaży lub użycia zwróconych towarów oraz zakończonych usług.

Prawo do odstąpienia od umowy w Niemczech i w Polsce – różnice

Różnice między polskim, a niemieckim prawem dotyczące prawa do odstąpienia od umowy wynikają z drobnych, ale istotnych różnic proceduralnych. Zarówno w Niemczech jak i w Polsce konsument ma prawo odstąpić od umowy w ciągu 14 dni bez podawania przyczyny. Czas ten liczy się od dnia otrzymania towaru lub zawarcia umowy o świadczenie usług. W Polsce przedsiębiorca ma obowiązek poinformować konsumenta o prawie do odstąpienia, a brak tej informacji wydłuża okres odstąpienia do 12 miesięcy. W Niemczech brak informacji również skutkuje wydłużeniem okresu odstąpienia. Główne różnice obu systemów dotyczą procedury zwrotu. W Polsce konsument musi dokonać zwrotu towaru w ciągu 14 dni od dnia, w którym odstąpił od umowy, podczas gdy w Niemczech kupujący ma obowiązek zwrócić towar bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż 14 dni od dnia odstąpienia od umowy.

Podsumowując, sprzedawca powinien zapewnić, żeby proces odstąpienia od umowy przebiegał sprawnie. Zgodnie z prawem niemieckim przetwarzanie danych osobowych związanych z tym procesem ma odbywać się zgodnie z zasadami przejrzystości, uczciwości i poszanowania prywatności konsumenta. Niedopełnienie tych obowiązków może prowadzić do konsekwencji prawnych, w tym kar finansowych. Ponadto oczywiście może przełożyć się na negatywne opinie o firmie lub jej produktach/usługach. To z kolei będzie miało negatywny wpływ na reputację firmy. Dlatego też sprzedawcy, powinni być świadomi swoich praw i obowiązków związanych z prawami konsumentów i ochroną danych osobowych w kontekście odstąpienia od umowy. Warto przygotować swój sklep na taką ewentualność. Jeżeli potrzebujesz pomocy w tym zakresie, zapraszamy do kontaktu.